Soorten littekens
Littekens zijn ontsierende en vaak gevoelige huidafwijkingen die ontstaan als de wondgenezing verstoord wordt. We onderscheiden verschillende soorten:
‘Gewone’ littekens
Als een wond(je) normaal geneest, kan er een ‘gewoon’ litteken overblijven in de vorm van een smalle streep. Na verloop van tijd kan de streep wit van kleur worden of juist donkerder door een sterkere pigmentvorming op die plek.
Atrofische littekens
Doordat het weefsel onder het litteken verminderd is, liggen deze littekens vaak wat verzonken in de huid, denk aan het zogenaamde ‘putjes’-effect van acne of waterpokken. De littekens zijn klein en rond.
Hypertrofische littekens
Dit zijn verdikte littekens die bovenop de huid liggen als gevolg van een teveel aan collageenweefsel (hypertrofie). Ze zijn rood tot lichtroze van kleur. Deze type komen relatief veel voor bij jonge mensen, slachtoffers van brandwonden en mensen met een donkere huid. Ze kunnen jeuken of pijn doen. Soms verdwijnen ze weer vanzelf, maar dat kan jaren duren.
Keloïdale littekens
Deze zijn vergelijkbaar met hypertrofische littekens maar groeien over de grenzen van het wondgebied heen tot onregelmatige, abnormaal verdikte plekken. Deze type komen bovengemiddeld voor bij jonge mensen en negroïde mensen. Ze ontstaan tijdens de genezing van operatiewonden, brandwonden, vaccinaties, tatoeages, piercings of acne.
Hoe ontstaan littekens?
Littekens ontstaan als de wondgenezing verstoord wordt. Zo’n verstoring kan verschillende oorzaken hebben, zoals een infectie, een slechte algehele conditie of een slechte doorbloeding van het wondgebied. Bovendien genezen wonden op sommige plaatsen van het lichaam moeilijker dan op andere plekken. Een wond geneest in drie fasen:
De ontstekingsfase
Deze duurt één tot vier dagen vanaf het ontstaan van de wond. Tijdens deze fase reinigt het lichaam de wond en komt de wondgenezing op gang waarbij littekenweefsel en collagene vezels aangemaakt worden.
De regeneratiefase
Deze duurt van de vierde tot de eenentwintigste dag. Bloedvaatjes, collagene vezels, lymfevaatjes en zenuwen gaan zich in deze fase herstellen.
De rijpingsfase
Begint de eenentwintigste dag en kan een jaar (of langer) duren. In deze fase ontstaat er een evenwicht tussen de aanmaak en afbraak van collagene vezels. Het litteken wordt minder rood en voelt oppervlakkiger en soepeler.
Wat zijn mogelijke complicaties?
Littekens kunnen jeuk of pijn veroorzaken, een gewricht in zijn beweging beperken en soms leiden tot psychosociale klachten als de gevolg van schaamte voor cosmetische ontsieringen.
Wat kunnen wij voor u doen?
Wij kunnen problemen behandelen die voortkomen uit littekenweefsel, denk aan hypertrofie (collageenophoping), roodheid, pijn, jeuk, verkleuring, verharding, verkleving, slechte doorbloeding, bewegingsbeperking en oedeem (vochtophoping).
De meest voorkomende behandelingen van littekens door de huidtherapeut zijn:
Medische camouflage
Camoufleert verkleuringen. Medische camouflage zorgt ervoor dat de littekens minder zichtbaar zijn.
Massagetechnieken
Ter vermindering van jeuk en pijn, hypertrofie, verklevingen, doorbloedingsstoornissen en oedeem.
Medische/chemische peelings
Hierbij wordt het bovenste laagje dode cellen verwijderd. Dat zorgt voor afvlakking van het litteken.
Overig
Het aanbrengen van drukpakkingen, tape, siliconenpleisters of siliconengel tegen roodheid, jeuk, hypertrofie en verhardingen. Ze maken het litteken vlakker en soepeler waardoor de klachten afnemen.
Wat kunt u zelf doen?
Stel een litteken in de eerste periode na het ontstaan (circa 18 maanden) niet bloot aan extreme temperatuurschommelingen of felle zon, vermijd strakke kleding en pas op met krachtsporten en oefeningen die teveel druk uitoefenen. Probeer zoveel mogelijk van de wond en littekens af te blijven, ook als deze jeuken of pijn doen.
Massagetechnieken
De huidtherapeut kan u massagetechnieken aanleren om, indien nodig en mogelijk, het litteken te masseren ter vermindering van jeuk en pijn.
Siliconenpleisters en vochtherstellende crème
In sommige gevallen kan de huidtherapeut het gebruik van siliconenpleisters aanbevelen. Siliconenpleisters maken littekens vlakker, zachter, meer elastisch en daardoor minder zichtbaar. Daarnaast verminderen ze de roodheid, jeuk en pijn die met het litteken gepaard kunnen gaan.
Vergoedingen
Vergoeding afhankelijk van soort behandeling en voorwaarden zorgverzekering
In de polis van uw zorgverzekering kunt u lezen, of u recht hebt op een (gedeeltelijke) vergoeding van de behandeling(en).